İnsanlar yemek yerken çok fazla yutkunduğunuzda besinlerin boğazınıza sıkışıp kaldığını hissediyorsanız, bu durum genellikle normal olarak karşılanmaktadır. Ancak bu durum başlı başına bir rahatsızlık ya da büyük bir tıbbi sorun olan yutkunma zorluğu (disfaji) ile karşı karşıya olabilirsiniz. Yutkunmanız esnasında oluşan çeşitli sorunların disfaji rahatsızlığından kaynaklandığını düşünüyorsanız, biran önce diş hekimlerine başvurarak tedavi olmanız gerekir.
Yutkunma Zorluğu Nedenleri Nelerdir?
Yutkunma işlemi sırasında 50 kas ve sinirin tam planlandığı şekilde çalışması gerekir. Ancak yaşlanmayla birlikte gelen çeşitli durumlar ve sağlık şartları yutkunma esnasında aksaklıklar oluşmasına neden olabilir. Yutkunma zorluğu nedenleri şu şekildedir.
- Parkinson, multipl skleroz, kas distrofisi, beyin felci, inme, bunama ve Alzheimer gibi çeşitli hastalıklar
- Nörolojik bozukluklara yol açan baş ve omurilikte meydana gelen çeşitli yaralanmalar
- Ağız, boğaz veya yemek borusunda oluşan tümörler
- Reflü hastalıkları
- Yemek borusunda oluşan tümörlerin ya da Gastroözofageal reflü hastalığının yemek borusunu tıkaması
- Çeşitli kalp ameliyatları
- Yarık damak hastalığı
- Tedavi edilmemiş ve uzun süredir ağızda yer alan çürük dişler
- Çeşitli nedenlerden dolayı hasar almış ancak onarılmamış protezler
- Tütün ürünleri ve alkol kullanımından oluşan çeşitli rahatsızlıklar
Yutkunma Zorluğu Türleri ve Belirtileri Nelerdir?
Yutkunmada yaşadığınız zorlukların şekli hangi yutkunma probleminin türü belirtir.
Orofarngeal Yutkunma Zorluğu
Yediğiniz besinleri üst yemek borusuna taşınması için verilen mücadele esnasında ortaya çıkar. Bu rahatsızlık ilerleyen süreçlerde zatürreye yol açabilir. Ayrıca şu belirtiler ile kendini belli edebilir.
- Salya miktarında artışlar
- Öksürme, öğürme ya da yutkundukça boğulacakmış gibi hissetme
- Burundan sıvı gelmesi
- Tükürük soluma
- Akciğerlere yiyecek kaçması
- Sessiz ve güçsüz bir şekilde konuşma
- Ortada bir neden yokken kilo verme
- Su kaybı
Özofagus Yutkunma Zorluğu
Yediğiniz besinlerin yemek borusundan midenize indiği esnada ortaya çıkmaktadır. Ayrı şu belirtilerle kendini belli edebilir.
- Yutkunma esnasında ağrı hissetme
- Yediğiniz gıdaların boğazda takılı kaldığını hissetme
- Göğüste ağrı ya da baskı
- Kronik mide yanması
- Boğaz ağrısı
- Sürekli olarak geğirme
İki türde bahsetmiş olduğumuz belirtilerle karşı karşıyaysanız ve disfaji riski altındaysanız, biran önce diş hekimlerine başvurarak yardım almalısınız.
Yutkunma Zorluğu Tedavisi
Yutkunma zorluğu tedavisi, hissedilen durumların şiddetine, neyin neden olduğuna ve hastalığın türüne göre değişiklik gösterebilir.
Orofaringeal Disfaji hastalığının tedavisinde, kaslarınızı alıştırmak, yutma işlevinden sorumlu sinirleri uyarmaya yardımcı olabilmek için çeşitli egzersizler yapılır. Ayrıca yutmayı kolaylaştırabilmek için, uzman hekimleri sizler doğru baş pozisyonlarını öğretebilir.
Özofagus disfaji tedavisinde ise uzman hekimler yemek borusunun özel bir balon yardımıyla gerilmesini sağlar. Bu sayede boğazda oluşan tümörleri çıkarır ve yemek borusunu temizler. Reflünün neden olduğu yutkunmadaki problemler çeşitli ilaçlar tedavi edilebilir.
Tüm yutkunma zorluğu türlerini kontrol altına alabilmek için şu adımları uygulayabilirsiniz.
- Yemek yerken ufak lokmalar alma
- Tüketeceğiniz gıdaları yutulacak kıvama getirine kadar çiğneme
- Daha yumuşak yiyecekler yeme ya da sert besinler yerken bu besinlerin yumuşatılması
- Sert ya da boğaza takılacak besinleri püre haline getirerek tüketme
Yutkunma problemleri bedensel bir işlev olarak görülse de, bazen tıbbi sorunlar bu işlemi yapmamızı zorlaştırabilir. Bu nedenle yutkunmada zorluk çekiyorsanız ya da belirtilerle karşı karşıyaysanız biran önce uzman hekimlere başvurarak tedavi olmalısınız.