Kanser hastalığı nedeniyle kemoterapi ya da radyasyon tedavisi görüyorsanız birçok farklı yan etkiyle karşı karşıya kalabilirsiniz. Bu yan etkilerden bir tanesi de Mukozit hastalığıdır. Bu hastalık kemoterapi ve radyoterapilerin sıklıkla rastlanan bir yan etkisidir. Bu hastalık ayrıca kanser hastalığıyla karşı karşıya olmayan, fakat bağışıklık sistemi zayıflamış olan kişilerde de ortaya çıkabilir.
Mukozit, ağrılı ve potansiyel olarak insanın günlük sorumluluklarını yerine getirmesine engel olan, ağzın içini tamamen kaplayan dokuların iltihaplanmasıyla ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Yapılan araştırmalara göre kemoterapi alan bireylerin %40’ında rastlanmaktadır. Ayrıca baş, boyun ve ağız kanseriyle karşı karşıya olan bireylerin %100’ünde bu rahatsızlığa rastlanmaktadır.
Mukozit Nedenleri Nelerdir?
Kemoterapi tedavisi alan bireylerin kullandıkları ilaçlar sadece kanserli hücrelere müdahale etmez. Kanserli hücrelerin yanı sıra vücuttaki sağlıklı hücrelere de müdahale edebilir. Ağız içerisinde hücrelere müdahale ettiklerinde ise ağız astarını oluştururlar. Bu durumda ağız içerisinde yer alan hücrelerin enfeksiyonları karşı savunmasız hale getirir. Bu durumda Mukozit hastalığının ortaya çıkmasına neden olur. Ayrıca bağışıklık sisteminin zayıflaması ya da zayıf bağışıklık sistemi de bu rahatsızlığın ortaya çıkmasına neden olabilir.
Mukozit Belirtileri Nelerdir?
Mukozit rahatsızlığı genellikle kemoterapi sürecine başlandıktan sonraki 5 – 10 gün arasında bir sürede çıkmaktadır. Ortaya çıktığında ise kendine bazı belirtilerle belli edebilir. Mukozit belirtileri şu şekilde sıralanabilir.
- Ağız içindeki herhangi bir bölgede kızarıklı, şişlik ya da sebebi belli olmayan ağrılar
- Ağız ülseri ya da ağız lezyonları olarak bilinen ağız yaraları
- Sebepsiz yere ağız içinde ortaya çıkan kanamalar
- Ağız içinde çıkan içi beyaz irin dolu lekeler
- Sebepsiz yere artan ağız mukusu ve tükürüklerin kalınlaşması
Mukozit hastalığı diş eti, dil gibi ağız içerisinde yer alan çeşitli dokuları da etkileyebilir. Yukarıda bahsetmiş olduğumuz belirtiler bireyin yemek yemesini, yutmasını ve konuşmasını zorlaştırabilir. Ayrıca mukozit rahatsızlığı yiyeceklerin ya da içeceklerin intolerans edilmesine yol açabilir. Bu durumda bireyin yetersiz beslenmesine ve sürekli olarak sıvı kaybetmesine neden olabilir.
Mukozit Tedavisi Nasıl Olur?
Kanser tedavisine ya da bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açabilecek herhangi bir işleme başlanmadan önce, mukozit rahatsızlığıyla karşı karşıya kalınmamak için diş hekimlerine başvurarak bir süreç planlanmalıdır. Bu süreçte bireyin mukozit rahatsızlığıyla karşı karşıya kalması önlenmeye ya da belirtilerinin hafif seyretmesine yardımcı olunmalıdır. Ancak kanser tedavisinden önce diş hekimlerine başvurmadıysanız ve bu rahatsızlıkla karşı karşıyaysanız diş hekimlerine başvurarak çeşitli tedavi yöntemleriyle bu rahatsızlıktan kurtulabilirsiniz.
Mukozit İçin Evde Uygulanabilecek Doğal Yöntemler
Mukozit rahatsızlığın neden olduğu semptomları hafifletebilmek ya da tamamen giderebilmek için evde bazı uygulamaları yapabilirsiniz. Evde uygulanabilecek olan doğal yöntemleri şu şekilde sıralayabiliriz.
- Kemoterapi’den sonra buz parçaları yalayarak ya da dondurulmuş meyveleri yalayarak ağız içindeki dokuyu koruyabilirsiniz.
- Ağız ve diş bakım rutininize ek olarak tuzlu suyla gargara yapabilirsiniz. Bu şekilde bu rahatsızlığın neden olduğu semptomları hafifletebilirsiniz.
- Yeme alışkanlıklarınızı değiştirebilirsiniz. Baharatlı, tuzlu, asitli, kafeinli, kuru veya sıcak yiyecekleri tükettiğinizde ağız içindeki doku tahriş olabilir. Ağız dokusunun zarar görmemesi için bu gıdaları tüketmekten kaçınabilirsiniz.
- Sıvı alımına gereken özeni göstermelisiniz. Normal zamanda aldığınız sıvıdan daha fazla almanız gerekmektedir.
- Tütün ve alkol ürünlerinin tüketimini bırakmalısınız.